Zakład Kultury Współczesnej i Multimediów zaprasza jesienią na ogólnopolską konferencję „Samodzielność i wspólnota. W stulecie wywalczenia praw wyborczych Polek”. Zaplanowaliśmy także cztery interesujące wystawy i koncert.
Odzyskanie suwerenności państwowej w 1918 roku było jednocześnie ważnym etapem budowania społeczeństwa polskiego z uwzględnienie obydwu płci. W dekrecie Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudzkiego o ordynacji wyborczej zapisano: art. 1. „Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci” oraz art. 7. „Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele państwa posiadający czynne prawo wyborcze”. Stulecie wywalczenia praw wyborczych dla kobiet w Polsce skłania do refleksji na temat miejsca i roli tej części społeczeństwa w przestrzeni publicznej. Zastanawiać się nad tym będziemy zarówno w kontekście przemian historycznych, jak i w kontekście wyzwań, zagrożeń, obaw, utopii, antyutopii współczesności. W tym pierwszym ujęciu mówić będziemy o ruchach sufrażystek na świecie/w Europie/Polsce/regionach, odzyskiwać pamięć o zapomnianych aktywistkach działających na rzecz prawa wyborczego kobiet. W drugim ujęciu, akcentującym współczesność, zwrócimy uwagę na to, jak faktycznie w polityce reprezentowane są interesy kobiet, jak rozumiane jest dobro kobiet, jak i dlaczego kobiety aktywizują się w przestrzeni publicznej, lub pozostają bierne.
Przestrzeń publiczną rozumiemy szerzej niż prawa wyborcze. W ujęciu socjologicznym będzie to wszelka aktywność kobiet, a więc nie tylko ta dotycząca zorganizowanej partyjnie polityki, lecz także działalność organizowana w ramach stowarzyszeń, fundacji, we wspólnotach, czy pracy zawodowej. Nie zapominamy też o historii feminizmu, np. o haśle II fali feminizmu „to co prywatne, jest polityczne” (the Private is Political/the Personal is Political), co ma szczególne znaczenie w kontekście polityki (pro)rodzinnej, np. regulacji prawnych dotyczących zawierania małżeństw, prokreacji. Przestrzeń publiczną traktujemy także jako „obszary milczenia”, przez co rozumiemy rozmaite strategie przemilczania, wypierania, bagatelizowania, ignorowania problematyki płci w dyskusjach o państwie, narodzie, patriotyzmie, ekonomii, twórczości artystycznej, a zwłaszcza w dyskusjach o wolności i samostanowieniu kobiet w ujęciu historycznym oraz odniesieniu do czasów współczesnych.
W konsekwencji, mówiąc o prawach kobiet w przestrzeni publicznej/prywatnej, chcemy zwrócić uwagę na szeroki kontekst tych praw. W perspektywie historycznej chodzi o idee emancypacyjne „spraw kobiet” w okresie ostatniego stulecia, ewolucję sądów i strategii działań orędowniczek oraz orędowników owej sprawy. To także odzyskiwanie pamięci o intelektualistkach, działaczkach, społecznicach, naukowczyniach, artystkach, które zostały zapomniane, lub wyparte z oficjalnego nurtu historii. Współcześnie wszystkie te kwestie są istotne (jako kontynuacje i/lub zerwanie, czy przemieszczanie). W kontekście współczesności chcemy zaznaczyć ciągłość, ale także zerwania z przeszłością i wydobyć specyfikę „tu i teraz”, a więc: kwestie edukacji, pracy, płacy, wszelkich praw cywilnych kobiet w XX-XXI wieku.
Zarówno w odniesieniu do przeszłości, jak i teraźniejszości zwrócimy uwagę na mężczyzn, którzy zarówno politycznie, jak i społecznie oraz prywatnie wspierają emancypacyjne dążenia kobiet. Mamy nadzieję, że na konferencji zajmą głos także mężczyźni naukowo i/lub społecznie zajmujący się problematyką równouprawnienia ze względu na płeć.
PROGRAM KONFERENCJI:
15 października
8.30-9.00 rejestracja uczestników i uczestniczek konferencji
9.00-9.45 otwarcie konferencji, aula
9.45-11.00 Panel dyskusyjny: PRAWA KOBIET – O CO CHODZIŁO NASZYM PRABABKOM? W dyskusji udział wezmą: Małgorzata Tkacz-Janik, Dorota Tułodziecka-Adams, Marta Mazurek, Maciej Duda
11.00 – 11.15 – przerwa
11.15-13.15 WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI – część 1, aula
11.15-11.45 Małgorzata Tkacz-Janik, Czy mimo uzyskania praw nastąpiło przedefiniowanie roli kobiet w ponowoczesnym świecie (w Polsce)?
11.45-12.15 Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Polityka jako narzędzie zmiany
12.15-12.45 Marta Mazurek, Polityka równości płci w życiu lokalnym
12.45-13.15 dyskusja
13.15-13.45 przerwa kawowa
13.45-16.15 WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI – część 2, sala 1.26
13.45-14.15 Baha Kalinowska, Kobiety na rynku pracy – osiągnięcia i wyzwania
14.15-14.45 Katarzyna Waszyńska, Kobiecość (nie)normatywna, czyli o współczesnych problemach Polek
14.45-15.15 Elżbieta Grodzka, Działalność Wielkopolskiego Kongresu Kobiet
15.15-15.45 Iwona Kamińska-Lech, Kobiety herstorycznie, czyli odkurzanie kart historii kobiet
15.45-16.15 dyskusja
13.45-16.15 SZTUKA KOBIET, KOBIETY W SZTUCE, sala 1.27
13.45-14.15 Ula Kijak, Mit artysty a codzienność reżyserki
14.15-14.45 Monika Modrzejewska-Świgulska, Kobiety w kinie polskim. Strategie działania polskich reżyserek/ kobiet reżyserów – raport z badań własnych
14.45-15.15 Magdalena Szulc, Liberalne czy konserwatywne? Obraz współczesnej polskiej kobiety
w wypowiedziach w blogosferze na przykładzie bloga Fashionelka.pl.
15.15-15.45 dyskusja
16.15-17.15 przerwa obiadowa
Miejski Ośrodek Kultury w Gnieźnie
18.00-19.00 finisaż wystawy: Krystyna Lipka-Czajkowska, Podomka – między kwiatem a zmierzchem
19.00-20.30 koncert grupy NOHONO
16 października
9.30-10.45 panel dyskusyjny: GDY NAUKA JEST KOBIETĄ, sala 1.27 W dyskusji udział wezmą: Bogumiła Kaniewska, Beata Mikołajczyk, Edyta Głowacka-Sobiech, Ewa Graczyk
10.45-11.00 przerwa
11.30-13.00 PRAWO DO EDUKACJI, sala 1.27
11.00-11.30 Jolanta Kolbuszewska, Kobieta uczoną – walka Polek o prawo do naukowej kariery
11.30-12.00 Katarzyna Ogórek, „Obce” w szkołach artystycznych. Kobiety i polskie wzornictwo przemysłowe na tle praktyki europejskiej i amerykańskiej ok. 1850-1939 r.
12.00-12.30 Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech, Pamiętałyśmy zawsze o tym pierwszeństwie – prof. Ludwika Dobrzyńska-Rybicka jako przedstawicielka pierwszych naukowczyń Uniwersytetu Poznańskiego (1919-1939)
12.30-13.00 dyskusja
13.00-13.45 Iwona Chmura-Rutkowska, Edyta Głowacka-Sobiech, oprowadzanie kuratorskie po wystawach: Mądrość, odwaga i entuzjazm. Pierwsze uczone Uniwersytetu Poznańskiego (1919-1939). Wystawa materiałów archiwalnych; Wystawa fotografii: Entuzjastki pedagogiki i edukacji
11.30-14.00 HISTORIE/HERSTORIE KOBIET, sala 1.26
11.30-12.00 Leszek Wetesko, Czy państwo polskie stworzyli tylko mężczyźni? Słów kilka o kobietach z dynastii piastowskiej
12.00-12.30 Kamil Wasilkiewicz, Mniszki wojny. Rola kobiet w zakonach rycerskich w średniowieczu – zarys problematyki
12.30-13.00 Mirella Kryś, Zofia Węgierska i Entuzjastki
13.00-13.30 Izabella Desperak, Dora Kłuszyńska – radna, senatorka i posłanka
13.30-14.00 dyskusja
13.45-14.30 przerwa obiadowa
14.30-17.00 DZIAŁANIA EMANCYPANETEK I EMANCYPANTÓW W XIX/XX WIEKU, sala 1.27
14.30-15.00 Karol Kantorski, Początki feminizmu i ruchów sufrażystek w Stanach Zjednoczonych na przykładzie działań Elizabeth Candy Stanton i Susan B. Anthony
15.00-15.30 Anna Jakimowicz, Ruchy emancypacyjne w Europie na początku lat 20. XX wieku w świetle warszawskich czasopism kobiecych
15.30-16.00 Maciej Duda, Mężczyźni wspierający walkę Polek o prawa wyborcze
16.00-16.30 Katarzyna Wala, Idzie nowe…Bloomers i New Woman. Przemiany społeczne przełomu wieków
16.30-17.00 dyskusja
14.30-17.00 HERSTORIE REGIONALNE, sala 1.26
14.30-15.00 Janusz Karwat, Gnieźnianek drogi do wolności
15.00-15.30 Kamila Kasprzak, Paweł Bartkowiak, Społeczna historia Gniezna – KOBIETY
15.30-16.00 Dorota Tułodziecka-Adams, Nieustraszone Wielkopolanki „Warcianki”
16.00-16.30 Grażyna Wyder, Kobiety w powstaniu wielkopolskim – wstępna próba zbiorowej charakterystyki
16.30-17.00 dyskusja
17.00-17.30 podsumowanie i zakończenie konferencji, sala 1.27