„Kulturowe Studia Krajobrazowe”
Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
Projekt „Kulturowe Studia Krajobrazowe” kierowany przez prof. dr hab. Beatę Frydryczak realizowany był od 15 maja 2016 r. do 15 listopada 2020 r. Jego celem nadrzędnym, wyrażonym w tytule projektu, było stworzenie akademickich warunków dla rozwoju kulturowo zorientowanych badań nad krajobrazem, w tym wypracowanie narzędzi i metodologii dla tak zdefiniowanych badań oraz upowszechnienie tych badań. W projekcie brali udział badacze z różnych ośrodków akademickich. Głównym wykonawcą projektu był dr hab. Mateusz Salwa z Uniwersytetu Warszawskiego. Spośród pracowników Zakładu Studiów Kulturowych IKE w projekcie brali udział: dr Piotr Pawlak i mgr Maciej Kędzierski.
Prace projektowe prowadzone były wielotorowo. W ich zakres wchodziło w pierwszym rzędzie stworzenie strony internetowej poświęconej studiom krajobrazowym, (studiakrajobrazowe.amu.edu.pl), zawierającej treści oraz narzędzie pojęciowe, stanowiące solidną podstawę badawczą dla studiów krajobrazowych oraz ich dalszego rozwoju. Strona stanowi platformę o charakterze akademickim, dostarczając treści naukowych, a także o charakterze popularyzacyjnym tematykę „krajobrazową” wśród użytkowników spoza kręgów akademickich. Strona internetowa zawiera słownik (leksykon) haseł krajobrazowych (obejmującą około 100 haseł o zróżnicowanej długości), mapę semantyczną (w wersji „statycznej” (grafu) i interaktywnej skorelowaną ze słownikiem, antologię polskiej literatury krajobrazowej tekstów od początku XIX w. do połowy XX w. (jest to pierwsze opracowanie tego rodzaju, wzorowane na antologiach tekstów źródłowych, funkcjonujących w innych dziedzinach naukowych), bibliografię polskiej literatury krajobrazowej z zakresu: archeologia, historia, historia sztuki, geografia kulturowa. Stworzono i udostępniono galerię sztuki krajobrazowej – opracowano definicję sztuki krajobrazowej i na jej podstawie wytypowano dzieła polskich artystów (fotografów, malarzy, rzeźbiarzy i performerów) czynnych od lat 40-tych XX w. do chwili obecnej.
Strona internetowa ma również charakter edukacyjny i popularyzatorski, adresowany do szerszego odbiorcy, prezentując treści zebrane w formie scenariuszy lekcji edukacyjnych oraz teksty popularnonaukowe dotyczące wybranej problematyki krajobrazowej. Taką formę ma również „Fotogaleria” – wizualny komentarz do słownika, czy też forma zwizualizowania istotnych treści słownika pojęć krajobrazowych.
W roli platformy umożliwiającej wymianę myśli i dyskusję badaczy zaangażowanych w problematykę krajobrazową, reprezentujących różne dziedziny nauki, przede wszystkim humanistyki, stronę wspomogło powołane w ramach projektu angielskojęzyczne, internetowe czasopismo „Polish Journal of Landscape Studies” (https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pls). Wydano 6 numerów czasopisma.
Wybrane publikacje powstałe w ramach realizacji projektu:
- Frydryczak i in., Krajobrazy regionu. Studium interdyscyplinarne Ziemi Gnieźnieńskiej, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2017
- Frydryczak, A Haapala, M. Salwa (red.), Moving from Landscapes to Cityscapes and Back. Theoretical and Applied Approaches to Human Environments, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2019
- Frydryczak, Zmysły w krajobrazie, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2020
